Maddi tazminat, bir kişinin uğradığı ekonomik kaybın karşı taraf tarafından karşılanması amacıyla talep edilen hukuki bir haktır. Bu tazminat; trafik kazası, iş kazası, doktor hatası, haksız fiil, sözleşmeye aykırılık, boşanma gibi birçok farklı durumda gündeme gelebilir. Maddi tazminatın hesaplanması, zararın türüne, oluş şekline ve gelecekte doğacak kayıplara göre detaylı bir değerlendirme gerektirir. Av. Sefer Gök, maddi tazminat davalarında zararın doğru hesaplanması ve hak kaybı yaşanmaması için profesyonel hukuki destek sunmaktadır.
Maddi Tazminat Hesabında Temel Ölçütler
Tazminat hesaplaması yapılırken mahkemeler zararın gerçek boyutunu ve mağdurun ekonomik durumunu dikkate alır. Temel kriterler şunlardır:
1) Gerçek Zararın Tespiti
Maddi tazminatta amaç, zararın tamamen telafi edilmesidir. Bu nedenle mahkeme, olay nedeniyle ortaya çıkan somut ekonomik kaybı belirler.
Örnek: Aracın tamir bedeli, tedavi giderleri, iş göremezlik nedeniyle kaybedilen gelir, zarar gören mala ilişkin değer kaybı.
2) Kusur Oranı
Tarafların kusur oranı tazminat hesaplamasında doğrudan etkili olur.
Eğer zarar gören tarafın da kusuru varsa tazminattan indirim yapılır.
3) Gelecekteki Kayıplar
Özellikle iş kazası, trafik kazası veya kalıcı sakatlık gibi durumlarda kişinin gelecekteki gelir kaybı da hesaplanır.
- Sürekli iş göremezlik oranı
- Yaşam beklentisi
- Mesleki kazanma gücü
- Emekli olma yaşı
bilirkişilerce dikkate alınır.
4) Belgelendirilmiş Masraflar
Hastane faturaları, ilaç giderleri, araç ekspertizi, iş gücü kaybı tablosu gibi belgeler maddi tazminat hesabının temelidir.
5) Ekonomik ve Sosyal Durum
Mahkemeler, zararın kişinin ekonomik hayatına etkisini değerlendirirken mağdurun ve karşı tarafın sosyal-ekonomik durumunu da göz önünde bulundurabilir.
Farklı Durumlarda Maddi Tazminat Nasıl Hesaplanır?
Trafik Kazalarında
- Araç tamir masrafı
- Değer kaybı
- Tedavi ve hastane giderleri
- İş gücü kaybı
- Sürekli sakatlık oranı
- Destekten yoksun kalma tazminatı (ölüm hâlinde)
bilirkişi raporlarıyla belirlenir.
İş Kazalarında
- Sürekli iş göremezlik oranı
- İşçinin yaşı ve mesleği
- Net gelir
- Maluliyet raporu
- SGK kayıtları
dikkate alınır.
Boşanma Davalarında
Boşanma sebebiyle uğranılan ekonomik kayıplar maddi tazminat konusuna girer.
Örneğin: Evlilik nedeniyle ekonomik olarak zarar gören eşin gelir kaybı veya evlilikte yaptığı fedakârlık sonucu maddi kayba uğraması.
Haksız Fiillerde
Her türlü hukuka aykırı eylem (darp, malın zarar görmesi, sözleşmenin bozulması vb.) sonucu doğan masraflar delillerle belgelenir ve bu giderler üzerinden hesaplama yapılır.
Maddi Tazminat Hesaplamasında Bilirkişi Rolü
Birçok tazminat türünde hesaplama teknik ve mali analiz gerektirdiği için mahkeme, dosyayı bilirkişiye gönderir.
Bilirkişi; kazanç kaybını, maluliyet oranını, zarar miktarını ve ekonomik verileri dikkate alarak ayrıntılı bir rapor hazırlar. Av. Sefer Gök, bilirkişi raporlarının hukuki denetimini yaparak hatalı hesaplamalara karşı itiraz sürecini yürütmektedir.
Maddi tazminatın doğru hesaplanması, zararın gerçek boyutunun ortaya çıkarılması ve mağdurun ekonomik kaybının tam olarak giderilmesi için büyük önem taşır. Her olayın kendine özgü koşulları bulunduğu için süreç mutlaka hukuki ve teknik açıdan profesyonel şekilde yönetilmelidir.